Odkrywając tajemnice oka: Jak nasz narząd wzroku działa?

Opublikowano w 14 marca 2025 10:00

Oko to niesamowity narząd, który pozwala Ci widzieć świat w całej jego złożoności i pięknie. Oko choć może się wydawać małe, jego budowa jest niezwykle skomplikowana i składa się z wielu elementów, które współpracują ze sobą, abyś mógł cieszyć się otaczającymi rzeczami. Jako optometrysta i pasjonat, chcę dzisiaj zabrać Cię w fascynującą podróż po budowie oka.

Rogówka – przednia szyba

Rogówka to przezroczysta warstwa znajdująca się na przedniej części oka. Jest odpowiedzialna za pierwsze załamanie światła, które wpada do oka. Jest silnie unerwiona, ale nie posiada naczyń krwionośnych. To na nią zakładamy soczewki kontaktowe. Rogówka tlen pobiera z atmosfery, a substancje odżywcze z filmu łzowego (naturalne nawilżenie oka).

Tęczówka i źrenica – przysłona do światła 

Tęczówka to kolorowa część oka, którą widzimy, gdy patrzymy komuś w oczy. Jej główną funkcją jest regulacja ilości światła wpadającego do oka poprzez zmianę rozmiaru źrenicy. Źrenica to ciemna kropka w środku tęczówki, która jest tak naprawdę dziurą w tęczówce. Przez źrenicę wpada światło dalej do oka.

 

Ciekawostka: kolor tęczówki zależy od ilości barwnika (melaniny) i jest uwarunkowana genetycznie.

Soczewka – naturalne szkiełko

Soczewka znajduje się tuż za tęczówką i jest odpowiedzialna za wyraźne widzenie zarówno obiektów blisko, jak i daleko. Jest to możliwe dzięki temu, że zawieszona jest ona na mięśniach rzęskowych (na zdjęciu poniżej to te czarne coś pod soczewką 😉). Mięśnie te powodują, że soczewka jest albo wypłaszczona (widzimy wyraźnie na dal) albo wypukła (widzimy wyraźnie na bliż). Taką pracę mięśni i soczewki nazywamy akomodacją. Soczewka jest przeźroczysta dzięki czemu światło przechodzi dalej w głąb oka.

 

Ciekawostka: Często się zdarza u osób młodych, uczniów i studentów, że dochodzi do spazmu akomodacyjnego. Jest to stan, w którym mięśnie rzęskowe ulegają skurczą powodując zamazane widzenie na różnych odległościach. Najczęściej wystarczy zrobić sobie przerwę i/lub wyjść na świeże powietrze! 😀

Ciało szkliste – wypełniacz

Ciało szkliste to przezroczysta, żelowa substancja wypełniająca wnętrze oka. Jego główną funkcją jest utrzymanie kształtu oka oraz amortyzacja wstrząsów. Ciało szkliste pozwala światłu swobodnie przechodzić przez wnętrze oka, aż do siatkówki.

Siatkówka – matryca

Siatkówka to cienka warstwa tkanki znajdująca się na tylnej części oka. Zawiera miliony komórek fotoreceptorowych, które dzielą się na pręciki i czopki. Te pierwsze są odpowiedzialne za widzenie w niskim oświetleniu i dostrzeganie ruchu- są zlokalizowane głównie na obrzeżach siatkówki. Natomiast czopki umożliwiają widzenie kolorów i detali w jasnym świetle. Największe ich skupisko znajduje się w plamce żółtej (na zdjęciu poniżej zaznaczyłam czerwoną strzałką). Siatkówka w miejscu ujścia nerwu nie zawiera żadnych fotoreceptorów to tzw. plamka ślepa (zaznaczyłam ją fioletową strzałką).

 

Ciekawostka: Na siatkówce powstaje obraz rzeczywisty, pomniejszony i odwrócony. Dopiero mózg go "naprawia" 🙂

Plamka żółta – centrum wzroku

Plamka żółta, inaczej nazywana plamką centralną, to niewielki obszar na siatkówce odpowiedzialny za ostre widzenie centralne. To dzięki niej możemy czytać, rozpoznawać twarze i dostrzegać najdrobniejsze szczegóły. Jest najbardziej czułym miejscem na siatkówce.

Nerw wzrokowy – z oka do mózgu

Nerw wzrokowy to struktura, która przekazuje sygnały nerwowe z siatkówki do mózgu. Jest to swego rodzaju kabel, który łączy nasze oko z centrum przetwarzania obrazu w mózgu.

Podsumowanie- od światła po obraz

Światło najpierw wpada do oka przez rogówkę, która je załamuje. Następnie przechodzi przez źrenicę i trafia na soczewkę, która dokładnie ogniskuje światło na siatkówce. Tam pręciki i czopki przekształcają światło w sygnały nerwowe, które są przekazywane przez nerw wzrokowy do mózgu. Mózg interpretuje te sygnały i tworzy obraz, który widzisz!

Oko to niezwykle skomplikowany narząd, który składa się z wielu współpracujących ze sobą elementów. Rogówka, tęczówka, soczewka, siatkówka, plamka żółta, nerw wzrokowy, ciało szkliste, a nawet (nieopisane) mięśnie, powieki, rzęsy i gruczoły łzowe – każda z tych struktur pełni kluczową rolę w procesie widzenia. Dzięki ich współdziałaniu możemy cieszyć się wyraźnym, kolorowym i szczegółowym widzeniem świata.

Mam nadzieję, że ten artykuł (mimo, że był dłuższy niż poprzednie) był dla Ciebie interesujący i zrozumiały. Jeśli masz pytania lub chciałbyś dowiedzieć się więcej na temat budowy oka, zostaw komentarz lub skontaktuj się ze mną. 😊 W przyszłości postaram się dokładniej też opisać pracę poszczególnych elementów oczu wraz z ich charakterystyką.

 

Do zobaczenia,

Natalia!

Zobacz także:

Dodaj komentarz

Komentarze

Nie ma jeszcze żadnych komentarzy.